Það er alveg ótrúlegt hversu miklu eitt faðmlag getur breytt. Hver hefur ekki upplifað það um ævina að finna særindi, illindi, ótta eða depurð fjara út við innilegt faðmlag eða snertingu yfirleitt? Jafnvel þegar deilandi aðilar snertast, eða faðmast, getur það orðið til þess að deilurnar eru úr sögunni og hið jákvæða á milli aðilanna brýst fram og tekur yfirhöndina í aðstæðum sem augnabliki áður virtust óleysanlegar og ósættanlegar.
Við þurfum fjögur faðmlög á dag til að lifa af. Við þurfum 8 faðmlög á dag til að halda okkur við. Við þurfum 12 faðmlög á dag til að vaxa.
– Virginia Satir, fjölskylduráðgjafi
Það er alveg ótrúlegt hversu miklu eitt faðmlag getur breytt. Hver hefur ekki upplifað það um ævina að finna særindi, illindi, ótta eða depurð fjara út við innilegt faðmlag eða snertingu yfirleitt? Jafnvel þegar deilandi aðilar snertast, eða faðmast, getur það orðið til þess að deilurnar eru úr sögunni og hið jákvæða á milli aðilanna brýst fram og tekur yfirhöndina í aðstæðum sem augnabliki áður virtust óleysanlegar og ósættanlegar.
Áhrifin ótvíræð
Ef einhver hefur misst af því að hafa upplifað það sem hér að ofan er lýst þá er það skoðun pistlahöfundar að sá hinn sami sé að fara á mis við mikið. Pistlahöfundur er einn af þeim sem hefur fundið hjarta og sálu mýkjast við ástrík faðmlög vina og fjölskyldu, m.a.s. á stundum þar sem hún bjóst ekki við því að slíkra áhrifa væri að vænta. En hverju sætir? Þar sem pistlahöfundur hefur fyrir víst fundið hversu miklu máli snerting getur skipt í amstri dagsins, ákvað hún að leita sér upplýsinga um það hvort raunveruleg áhrif snertingar hafa verið könnuð, og jafnvel nýtt þar sem þeirra er þörf. Við þá leit kom ýmislegt fram sem gert verður skil í þessum pistli.
Faðmlög notuð í lækningalegum tilgangi
Sérstaklega er í pistlinum byggt á grein byggði að miklu leyti á viðtölum við indverska geðlækna, sálfræðinga, félagsfræðinga og fjölskylduráðgjafa sem höfðu reynt snertingu og faðmlög sem meðferðaraðferð á sjúklinga sína með góðum árangri. Þar er bent á að í dag er verið að nota meðferðaraðferðir á sjúklinga með andlega kvilla sem byggja að mestu á gjörðum sem hafa verið sjálfsagðar í samfélaginu frá örófi alda. Aðferðir sem jafnvel má segja að byggi eingöngu á heilbrigðri skynsemi. Sem dæmi má nefna göngu-meðferð og dans-meðferð. Ein af þessum meðferðum er það sem pistlahöfundur kýs að kalla “faðmlags-meðferð”.
Í greininni kemur jafnframt fram að indverjar hafi á síðustu árum tapað miklu af þeim hæfileikum sem þeir höfðu til að deila gleði sínum og sorgum með snertingu. Faðmlögin og klappið á kinnina sem sést í samfélaginu í dag sé mjög yfirboðslegt og einn viðmælanda blaðamannsins vildi jafnvel ganga svo langt að kalla þetta “félagsleg faðmlög”.
Hvers vegna eru áhrifin svona mikil?
Það er alveg ljóst, hverjum þeim sem hefur upplifað gott faðmlag, að áhrif þess koma þegar í ljós. Snerting er mikilvægur hluti af nánd þar sem hún skapar sterk bönd á milli tveggja einstaklinga. Segja má að í gegnum tíðina hafi snerting og faðmlag verið náttúruleg og eðlileg leið til að sýna fram á það í verki að manni standi ekki á sama um einhvern. Hins vegar er hættan sú, í hraða nútíma þjóðfélags, að það sem áður var eðlilegt sé í nokkurs konar útrýmingjarhættu, rétt eins og göngur og dans og fleira sem maður einfaldlega gefur sér ekki tíma í lengur í því fjarlægða- og lífsgæðakapphlaupslífi sem við lifum í í dag.
Til að undirstrika mikilvægi snertingar fyrir manninn þá má benda á að húðin er eitt af skynfærum okkar. Hver sentímeter húðarinnar, frá höfði að tám og fram í fingurgóma, er næmur fyrir snertingu. Í móðurkviði er hver einasti hluti fóstursins snertur af legvatni móðurinnar. Allt frá getnaði erum við því vanin á það að vera snert. Margir hafa freistast til að líta á þetta sem útskýringu þess, hvers vegna í hinu mannlega eðli býr slík þrá til snertingar sem raun ber vitni.
Í greininni er svo vel fjallað um það hversu miklu snerti- og faðmlagsmeðferð hefur breytt gagnvart sjúklingum sem áður var erfitt að nálgast og sýndu litla svörun við þeim meðferðum sem reyndar voru. Eru til sögunar nefndir þunglyndissjúklingar, geðklofar, einhverfir einstaklingar o.fl. Má lesa úr orðum sérfræðinganna að þeir líti á snertingu sem eina af frumþörfum mannsins sem nauðsynlegt sé að uppfylla eigi maðurinn að geta komist af.
Meðferð sem beita verður af umhyggju og varfærni
En hver sá sem ætlar sér að nota snertingu til að nálgast og uppörva samferðamenn sína verður að sjálfsögðu að gera sér grein fyrir að faðmlög eru verkfæri sem verður að nota af sömu umhyggju og varfærni og öll önnur meðferðarleg inngrip, enda mikilvægt að ganga þiggjandanum ekki of nærri. Séu þau hins vegar notuð rétt, og án þess að skapa ógn eða óþægindi fyrir þann sem þiggur, geta þau gefið viðkomandi heilmikið og jafnvel mikinn andlegan bata.
Snerting til lækningar líkamlegra kvilla
Faðmlög verða þó ekki einungis notuð til að lækna líkamlega kvilla. Rannsóknir hafa sýnt fram á það að snerting leiði til jákvæðra sáfræðilegra breytinga í hugum fólks, sem í kjölfarið hafi mjög jákvæð áhrif á heilsu þeirra. Snerting örvar taugaenda líkamans og linar því sársauka. Ekki er því óalgengt í Indlandi að sjúklingur með mikla verki fái uppáskrifaða snertingarmeðferð, þer sem hendur eru settar á eða yfir sársaukasvæði sjúklingsins í um hálftíma. Þetta eykur hemoglobinmagn í blóðinu og eykur blóðflæðið í vefina. Hefur verið sýnt fram á þetta með rannsókn hjúkrunarfræðideildar New York
University. Eftir að þessi niðurstaða fékkst eru mörg félög hjúkrunarfræðinga í Bandaríkjunum sem ýta undir og hvetja til meðferðar sem þessarar. Hvers konar heilsuvandamál fá sjúklinga til að finnast þeir vera viðkvæmir, hræddir, reiðir, örvæntingarfullir og hjálparlausir, eða a.m.k. eitt af þessu. Sjúklingurinn þarf oft að læra að lifa upp á nýtt og gera nauðsynlegar breytingar í sínu lífi. Faðmlög geta sett hann í slíkt jákvætt tilfinningalegt ástand sem er nauðsynlegt fyrir hann til að geta gert þessar breytingar.
Verið dugleg að snertast!
Það er alveg ljóst að það getur skipt fólk miklu máli að finna fyrir innilegri og umhyggjuríkri snertingu. En við lestur þessa megum við ekki gleyma því að meðferðaraðilarnir eru í raun einungis að beita skjólstæðinga sína aðferðum sem beitt hefur verið í ríkum mæli allt frá upphafi alda, en fólk í nútíma þjóðfélagi virðist fara á mis við vegna annarra atriða sem hertekið hafa hug manna. Þó hér að ofan sé e.t.v. verið að fjalla um alvarlegri kvilla en venjulegt fólk á við að etja í daglegu lífi sínu breytir það því ekki að öll finnum við fyrir nauðsyn þess að vera snert, hvort sem er til að aðstoða okkur í baráttunni við neikvæðar tilfinningar eða jafnvel til að fyrirbyggja þær.
- Þrautaganga þingmáls - 11. júní 2021
- Af flísum og bjálkum - 25. apríl 2010
- Já-kvæði - 27. ágúst 2008