Réttritun fyrir grunnskólabörn

sdfdÍ verkfalli kennarastéttarinnar er snjallráð að nýta hádegispistil dagsins í að kenna íslenskum grunnskólabörnum eitt og annað um réttritun.

Það er bráð nauðsyn að kennaraforystan geri eitthvað bráðnauðsynlegt…

Í verkfalli kennarastéttarinnar er snjallráð að nýta hádegispistil dagsins í að kenna íslenskum grunnskólabörnum eitt og annað um réttritun. Hefjumst því handa! Miskunnarreglan kveður á um að fjögur kvenkynsorð sem dregin eru af sögnunum að kunna eða kenna hafi tvö n í öllum föllum: „Ríkissáttasemjara er engin vorkunn að því að gefa kennaraforystunni lága einkunn og sýna henni enga miskunn enda eru baráttuaðferðirnar ekki forkunnarfagrar“.

Enn ein reglan kveður á um að n-fjöldi í orðstofnum ráðist af uppruna orðanna. Þannig ritum við: „Það er banvænt (af bani) fyrir kjör hæfileikaríkra kennara að láta eitt yfir alla ganga í kjarasamningum enda eru framsóknarmenn (afsakið, ósjálfráð viðbrögð!) lélegir kennarar dragbítur á laun hæfileikaríkra kennara, þrátt fyrir að viðlíka „mismunun“ sé bannorð (af banna) í eyrum kennaraforystunnar“.

Orð í málsgreinum tengjast á ýmsan máta. Sum mynda þannig orðasambönd en halda þó sjálfstæði sínu sem sérstök orð á meðan önnur renna alveg saman og verða að nýjum orðum sem kölluð eru samsett orð og skrifuð eru sem ein heild: „Það er bráðnauðsynlegt fyrir bókhneigða nemendur að eyða ekki öllu fríinu í heimtur á tónlist í gegnum netið — enda vart um annað en nýtískufyrirbrigði og klárt verkfallsbrot að ræða — enda eiga allir sómakærir nemendur að nýta þýskutíma í heimtur á tónlist“.

Brettið nú upp ermar, börnin góð — fjörið er rétt að byrja!

Aldrei er ritað y þar sem fyrstu hljóðskipti koma fyrir í stofni orðs eða skyldum orðum og því síður ef klofning (e>ja, jö) kemur fram í orðinu eða skyldum orðum: „Það spillir (spjöll, sbr. spellvirki) fyrir kjarabaráttu kennara að launaflokkar ráðist af lífaldri í stað starfsaldurs enda ættu nýútskrifaðir kennarar að binda (batt-bundum-bundið) bagga sína sömu hnútum og háaldraðir nýgræðingar og eiga því heimtingu á því að hefja störf í sama launaflokki og þeir“.

Undantekning frá þessari reglu er sögnin gyrða (með gjörð eða belti) enda er hún rótskyld þýska orðinu Gürtel (=belti): „Það ber vott um að menn vilji bæði gyrða sig með belti og axlaböndum í kjarabaráttunni þegar þeir neita að veita undanþágur vegna þroskaheftra barna“.

Ef eignarfall fer á eftir aðalorði er oftast um að ræða einkunn (sem lesa má um í setningafræðibókum) og eru þá alltaf rituð tvö orð. Að sama skapi eru stirðnuð eignarföll, sem orðin eru að áhersluforskeytum, rituð áföst aðalorði enda er um laust samsett orð að ræða: „Það er endemisþvæla að skólastjórnendur geti ekki gert upp á milli vitagagnslausra og óvenjuskýrra kennara og launað þeim síðarnefndu betur enda á slík aðgreining sér daglega stað í öllum greinum atvinnulífsins. Viðlíka yfirlýsingar bera vott um að toppstykkið á blómum skrýddri kennaraforystunni sé snævi þakið“!

Ýmsir forliðir, t.d. forsetningar og atviksorð, geta gegnt hlutverki forskeytis og eru þá ávallt ritaðir áfastir eins og þau. Þannig skal undantekningarlaust rita forliðina all-hálf-jafn-lang- áfasta eða með bandstriki: „Ég er orðinn hálfþreyttur á að skrifa þennan pistil og frábið mér enn fremur öllum tölvupósti frá jafn-leiðinlegum kennaraforystuforkólfum“.

Að endingu vil ég segja þetta við þann sem prófarkalas pistilinn:

Ynilegar þakkirr.

Latest posts by Halldór Benjamín Þorbergsson (see all)